Veilig browsen, veilig betalen en oplichting voorkomen

Internet veiligheid is een kwestie van balans zoeken tussen veiligheid en gebruiksgemak. Niemand wil door te veel hoepels springen kom veilig online te kunnen browsen. Tegelijkertijd willen we online scams, virussen en malware vermijden.
Wáár je de grens trekt, is een persoonlijke keuze. Online privacy is voor sommige mensen belangrijker dan voor anderen. Maar het goede nieuws is dat elke vorm van beveiliging beter is dan geen beveiliging. De eerste stap is eenvoudig: wees je bewust van de gevaren.

Neem je online veiligheid en privacy serieus

Het internet is zo divers en rijk als de wereld zelf. En het kan informatief, leuk en de moeite waard zijn. Het internet kan ook ondoorzichtig en gevaarlijk zijn, dus het loont de moeite cyberslim te zijn en internetveiligheid en privacy serieus te nemen.
We denken vaak dat online criminelen hackers zijn die computers aanvallen, maar in werkelijkheid zijn de meeste aanvallen gericht tegen personen.

Dit werd duidelijk tijdens de Covid-19 pandemie. Cyberbeveiligingsspecialist Purplesec zegt dat de cybercriminaliteit met 600% is toegenomen (Engelstalig). Dit komt vooral omdat criminelen handig gebruik maakten van de angst van mensen tijdens de pandemie.

Ofcom, de toezichthouder die in het Verenigd Koninkrijk verantwoordelijk is voor de online veiligheid, waarschuwde dat ""meer schermtijd heeft geleid tot een grote toename van online wangedrag"".

Daarom is het zo belangrijk dat kinderen online veilig zijn. Let op wat ze doen, zorg dat ze veilig surfen en waakzaam blijven.

Zijn internet veiligheid en internet privacy hetzelfde?

Ja en nee. Er bestaat niet zoiets als veilig internet zonder online privacy - ze gaan hand in hand. Jezelf en je gezin beschermen tegen criminelen op het internet begint met bescherming van de privacy en van online informatie.

Dat verschilt niet zoveel van wat we in de echte wereld doen. Gesloten deuren zorgen voor privacy en veiligheid. Als ze niet op slot zijn of makkelijk kunnen worden geopend, kunnen we beide verliezen.

Online zou je dezelfde aanpak moeten volgen. Browse veilig, betaal veilig, vermijd oplichting en bescherm je gegevens.

Blijf veilig

De belangrijkste regel voor internetveiligheid: Gebruik een wachtwoordmanager.
Een wachtwoordmanager is een van de makkelijkste manieren om je veiligheid op internet te verbeteren en kan het internetgebruik zelfs makkelijker maken - dit is een zeldzaam voorbeeld waarbij veiligheid niet hoeft te betekenen dat je door extra hoepels moet springen.

Stop met het gebruik van Wachtwoord_123

Tenzij je een geheugenkampioen bent, gebruik je waarschijnlijk eenzelfde wachtwoord voor veel verschillende apps en websites. Wie maakt zich tenslotte druk over het beschermen van zijn identiteit op een recepten-website?

Toch kan dit een probleem zijn als je hetzelfde wachtwoord gebruikt op andere sites waar je belangrijkere informatie opslaat.

De afgelopen paar jaar zijn miljarden e-mailadressen, gebruikersnamen en wachtwoorden gestolen door datalekken bij duizenden bedrijven. Hierdoor is een schat aan wachtwoorden in omloop gekomen waar iedereen bij kan.

Een aantal van de grootste lekken in de geschiedenis:

• Yahoo (2013): 3 miljard bestanden
• Facebook (2019): 540 miljoen bestanden
• Marriott International (2018): 500 miljoen bestanden
• Microsoft (2019): 250 miljoen bestanden
• Instagram (2020): 200 miljoen bestanden

Daarom is het zo belangrijk om een sterk wachtwoord te gebruiken, op alle websites en apps. Hiervoor zijn wachtwoordmanagers handig. Ze onthouden al je wachtwoorden, verzinnen nieuwe wachtwoorden en slaan andere belangrijke gegevens veilig op, zoals creditcards, rijbewijzen en andere gegevens die je misschien online moet invoeren.

Populaire wachtwoordmanagers

De meest populaire zijn LastPass, Dashlane en 1Password, met gratis versies. De meeste smartphonefabrikanten hebben nu ook ingebouwde opties, maar die werken niet altijd op alle platforms en apparaten. Ze bieden doorgaans een goede bescherming van online gegevens.

Veilig browsen

Online advertenties zijn soms zo persoonlijk dat sommigen denken dat hun smartphone meeluistert. Dat kan zo zijn, maar het is waarschijnlijker dat je browser dat doet.

Grote techbedrijven bieden hun diensten gratis aan in ruil voor het bijhouden van alles wat je online doet. Hierdoor kunnen ze meer geld in rekening brengen voor advertenties.

Ook al vinden veel mensen deze uitwisseling niet erg, het is niet nodig om je internet privacy op te geven als je gewoon wilt browsen.

Google Chrome is niet voor niets de populairste webbrowser. Chrome functioneert voor de meeste mensen goed en heeft een heleboel extensies en de nieuwste functies. Toch vinden sommige mensen het vreemd dat Google je zoekgeschiedenis voor altijd bewaart.

Er zijn veel andere open-source browsers die minstens zo goed werken, je veilig laten browsen en een betere bescherming van online gegevens bieden.

Populaire browsers voor internet privacy

• Brave

Brave is een browser die is gericht op internetprivacy en kan je helpen veilig internetten op zowel je mobiel als op je desktop. De browser blokkeert standaard advertenties en trackers en wordt geleverd met een aantal top privacy-functies, zoals een eigen privé-zoekmachine en Tor-client. Bovendien is de browser gebaseerd op Chrome, dus veel van de populaire Google-extensies werken er ook op.

• Firefox

Een van de populairste browsers op het web en nog steeds een uitstekende keuze voor veilig browsen op mobiel en desktop. Firefox is nog steeds actief in ontwikkeling, gebouwd op open-source code en kan worden ingesteld met sterke beveiligingen. Je kunt sommige functies uitschakelen voor betere internetprivacy en extensies installeren zoals uBlock Origin om advertenties en scripts te blokkeren.

• Safari

Voor Apple-gebruikers is Safari de beste browser van alle Big Tech-opties. Het bedrijf verdient zo veel geld aan de verkoop van apparaten dat het zich kan veroorloven om iets betere internet privacy te bieden. Safari beperkt tracking, voorkomt dat widgets van sociale media je bespioneren en beperkt wat websites mogen weten over je apparaat.

• DuckDuckGo

DuckDuckGo begon als een privacy-gerichte zoekmachine, lanceerde vervolgens een mobiele browser en werkt nu aan een no-nonsense desktopbrowser waarbij privacy standaard staat ingeschakeld. Het bedrijf zegt dat het geen ""privacy browser"" is, maar een alledaagse browse app die je privacy respecteert zonder ingewikkelde instellingen.

Privé browsen is niet privé

Veel mensen zijn verbaasd als ze ontdekken dat privé browsen geen internet privacy functie is in de meeste browsers. Hiermee schakel je je zoekgeschiedenis (min of meer) uit en blokkeer je cookies. Zoekmachines, websites, advertenties en trackers kunnen nog steeds je IP-adres zien, waardoor Google en zijn klanten nog steeds weten wat je aan het doen bent.

VPN's worden vaak aanbevolen als oplossing, maar de meeste VPN-bedrijven zijn nog geheimzinniger dan Google of je internetprovider. Kun je een bedrijf vertrouwen als je niet eens weet wie de eigenaar is? Waarschijnlijk niet. De beste optie is om je eigen internet privacy in handen te nemen. Surf veilig met een browser die zijn gebruikers respecteert en echte bescherming van online gegevens biedt.

QUIZ: Hoeveel weet jij over veilig browsen?

Veilig betalen

Niet veilig betalen op het internet is een van de grootste risico's op het internet. Fraude op sites voor online winkelen en veilingen kostte het Verenigd Koninkrijk in 2021 77 miljoen pond aan financiële verliezen, volgens het terugboekingsbedrijf Payback.

Betaal altijd veilig om te voorkomen dat je aan deze cijfers bijdraagt:

• Creditcards kunnen je beschermen tegen online fraude. Een nul-aansprakelijkheidsbeleid garandeert dat je niet aansprakelijk bent voor ongeoorloofde betalingen met je kaartgegevens.
• Paypal is ook een goede optie om veilig online te betalen. Het beschermingsprogramma voor kopers vergoedt de volledige aankoopprijs en verzendkosten van elk artikel dat niet aankomt of afwijkt van wat je hebt besteld.

Dit zijn allebei veilige online betaalmethodes, maar ze zijn niet privé. Voor een betere internet privacy zijn er verschillende veilige online betaalmethodes die je kunt gebruiken zonder bankrekening of creditcard. Sommige daarvan bieden volledig anonieme transacties, zoals prepaid creditcards. Hierbij hoef je geen persoonlijke of bankgegevens te delen en kun je met contant geld betalen - dit is de meest anonieme betaalmethode die er is. Bovendien kun je ze online kopen met PayPal, wat je zowel de voordelen van internetveiligheid als privacy op het internet biedt.

Hoewel veel prepaid kaarten overal kunnen worden gebruikt waar je een creditcard of bankpas kunt gebruiken, bieden sommige kaarten niet dezelfde kopersbescherming. Eén ding is zeker: er zijn zoveel prepaid creditcards dat er altijd wel een is die aan al jouw behoeften op het gebied van internetveiligheid en -privacy voldoet.

Bekijk alle prepaid creditcards

Betalen met cadeaubonnen voor winkels

Omdat online bedrijven kwetsbaar zijn voor hacking, is het een goede stap naar internetveiligheid en privacy om het aantal online verkooppunten waar je bankgegevens te vinden te verminderen. Je doet dat door online te winkelen met een cadeaubon als betaalmethode. Zo heb je in ieder geval geen creditcardgegevens geregistreerd, zelfs niet als je accountgegevens zijn uitgelekt.

Cadeaukaarten en cadeaubonnen zijn verkrijgbaar voor een groot aantal bekende winkels, zoals Amazon, Zalando, of zelfs voor Just Eat en Uber.

Bekijk alle cadeaubonnen

Burner e-mail adressen gebruiken voor meer online privacy

Het heeft weinig zin om veel moeite te doen om je online privacy op het internet te beschermen en tegelijkertijd je echte e-mail adres op te geven bij inschrijvingen op websites. Het gebruik van een burner (wegwerp) e-mail adres is een goede manier om jouw internet privacy en veiligheid te vergroten.

Er zijn verschillende extensies waarmee je een e-mailadres kunt aanmaken, zoals Burner Mail. Ook kun je hetzelfde doen met Apple's Hide My Email functie.

Online scams voorkomen

Gelukkig zijn de meeste online scams voor de hand liggend en makkelijk te voorkomen. In 2021 kreeg maar liefst 68% van alle Nederlanders een scam oproep ontvangen. Hiervan heeft 2% van de ontvangers schade geleden. Dat betekent dat de meesten van ons ze probleemloos kunnen negeren. Maar oplichters worden steeds handiger.

Vaak gebruikte scams om voor op te passen

1. Onofficiële betaalmethoden - Sites als eBay en Facebook Marketplace bieden betalingsbescherming, waardoor oplichters je zullen vragen om een betaalmethode buiten de site te gebruiken. Vervolgens hoor je nooit meer iets van ze. Wees cyberslim: negeer verkopers die geen veilige online betaalmethoden accepteren.
2. Phishing - Een vaak voorkomend voorbeeld is een sms'je dat beweert van een koeriersbedrijf te zijn. Je wordt gevraagd op een link te klikken om de levering van een gemiste zending te verzetten. Dit leidt naar een nep-website waar je wordt gevraagd persoonlijke informatie in te voeren. Wees cyberslim: Klik niet op links in tekstberichten tenzij je de afzender kent.
3. Een vriend in nood - Een WhatsApp scam waarbij de oplichter zich voordoet als een vriend. Men zegt de telefoon kwijt te zijn en dringend geld nodig te hebben. Wees cyberslim: Vraag of je ze kunt spreken voordat je geld stuurt.
4. Online dating - Dit is vaak een langdurende scam. De oplichter zit meestal in het buitenland en wint weken of zelfs maanden lang het vertrouwen van zijn slachtoffer. Dan zullen ze geld vragen om een medische behandeling te betalen of om op bezoek te komen. Wees cyberslim: Stuur nooit geld naar mensen die je niet kent.
5. Valse antivirussoftware - ""Uw computer is geïnfecteerd met 27 virussen!"" Je hebt deze advertenties waarschijnlijk wel eens gezien. Ze vragen je om gratis software te downloaden om je computer te scannen, maar meestal gaat het om een soort malware. Wees cyberslim: Vertrouw alleen gerenommeerde antivirusbedrijven.
6. Technische ondersteuning - Dit begint meestal met een telefoontje van iemand die beweert technische ondersteuning te bieden voor een internetprovider of een ander groot technisch bedrijf. Ze sturen je door naar een website en vragen je software te downloaden waarmee ze je computer op afstand kunnen bedienen. Wees cyberslim: Geen enkel echt bedrijf zal je vragen om software te downloaden via de telefoon.

Wat kun je doen om oplichting te voorkomen

Wees achterdochtig bij elk onverwacht contact per post, telefoontje, sms of e-mail. Neem rechtstreeks contact op met het bedrijf als je twijfelt.

Bij het online shoppen bescherm je jezelf en voorkom je oplichting door veilige online betaalmethodes te gebruiken. Gebruik een prepaidkaart voor transacties waarbij je privacy op het internet wilt en PayPal als je bescherming wilt.

Hier lees je meer over het herkennen van online oplichting.

Hoe kun je online oplichting melden?

Hier vind je meer informatie over het melden van online scams en fraude op het internet in Nederland.

Terug naar het overzicht